Menu
Onze melkveehouders zijn de kern van onze missie voor een duurzamere toekomst. Het toekomst/verduurzamingsprogramma ondersteunt melkveehouders bij het implementeren van efficiënte en milieuvriendelijke praktijken op uw bedrijf. Tegenover deze prestaties staan de oplopende beloningen vanuit ons 4-delige plateau-model. Binnen dit programma werken wij middels doelsturing via Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s), waar de overheid ook op inzet.
Hieronder gaan we verder in op deze materie.
Het toekomstprogramma van Ikwileerlijkezuivel.nl vertegenwoordigt een belangrijke stap voor melkveehouders richting een duurzamere bedrijfsvoering die in harmonie is met de omringende natuur. Dit programma is gebaseerd op een gedegen plan waarin melkveehouders zich inzetten voor verschillende thema’s, geleid door Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s). Deze thema’s omvatten Dierenwelzijn, Nutriënten, Biodiversiteit, Klimaat, Circulariteit, Bodem en Water.
De deelnemende melkveehouders stellen een plan op voor hun bedrijfsvoering, waarin zij zich committeren aan concrete stappen om duurzaamheidsdoelen te behalen. Dit wordt ondersteund door kennissessies, waarbij melkveehouders in gesprek gaan met collega’s om van elkaars ervaringen te leren. Het programma beloont deze inspanningen door middel van verschillende niveaus – Brons, Zilver, Goud, en Platina – waardoor deelnemers stapsgewijs vooruitgang kunnen boeken in de gewenste richting.
Het bijzondere van dit programma is dat melkveehouders zelf de maatregelen kiezen die het beste passen bij hun bedrijfsvoering, waardoor er ruimte is voor maatwerk en flexibiliteit. Door deze planvorming en de concrete uitvoering op gebiedsniveau, zoals geïmplementeerd door Ikwileerlijkezuivel.nl, mogen melkveehouders in en rondom Natura 2000-gebieden een versterkte juridische positie verwachten, waardoor intrekking van vergunningen zoveel mogelijk wordt voorkomen.
Belangrijk aan dit programma is datmelkveehouders die deelnemen aan dit programma niet alleen staan. Samen, zowel op praktisch als juridisch gebied, worden zij ondersteund en versterkt door het collectieve initiatief van Ikwileerlijkezuivel.nl.
De landelijke overheid stelt indicatoren (KPI’s) vast waar de landbouw aan moet voldoen om te verduurzamen. Dit is van belang in het kader van Europese en Nederlandse wetgeving op het gebied van landbouw en natuur. De overheid zet hierbij in op doelsturing met KPI’s. Doelsturing met KPI’s houdt in dat melkveehouders beoordeeld worden op meetbare prestaties die direct bijdragen aan de duurzaamheidsdoelen, zoals verminderde uitstoot en bevordering van biodiversiteit. Als melkveehouder kun je zelf passende maatregelen kiezen in de bedrijfsvoering om de duurzaamheidsdoelen te realiseren.
Het doel van Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s) is om een brugfunctie te vervullen tussen duurzaamheidsdoelen van diverse partijen (bijvoorbeeld overheden, afnemers, financiers en terreinbeherende organisaties) en de dagelijkse praktijk op het landbouwbedrijf. KPI’s vatten informatie samen over de bedrijfsvoering tot informatieve kengetallen waarmee boeren aan maatschappelijke stakeholders laten zien hoe het bedrijf bijdraagt aan het realiseren van duurzaamheidsdoelen. Bovendien maakt deze systematiek het mogelijk voor gebruikers om prestaties op individuele bedrijven te combineren op diverse niveaus. Op die manier kan worden bepaald of nationale, keten- en/of sectorale doelstellingen worden bereikt.
Het beloningsmodel voor de duurzaamheidstoeslag van Ikwileerlijkezuivel.nl maakt gebruik van een KPI-systematiek die is ontworpen om integrale verbeteringen in duurzaamheid te stimuleren. Elk melkveebedrijf wordt beoordeeld op 13 KPI’s die een breed scala aan duurzaamheidsaspecten bestrijken. Jaarlijks wordt het melkveebedrijf ingeschaald op plateau brons, zilver, goud of platina op basis van hun prestaties. Daarnaast wordt een gebiedstoeslag toegekend wanneer 80% van de boeren in een gebied op niveau zilver of goud presteert. Deze aanpak beloont zo individuele prestaties, maar stimuleert ook samenwerking in en om de Natura 2000-gebieden. Elk deelnemend melkveebedrijf krijgt een beloning uitgekeerd op basis van de scores op dertien KPI’s – die in de breedte iets zeggen over de duurzaamheid van een melkveebedrijf – uit de Nationale Kernset Kringlooplandbouw. Zie hieronder een kort samenvatting van deze KPI’s.
Op het melkveebedrijf krijgen de lacterende koeien gedurende minimaal 120 dagen ofwel 6 uur per dag, ofwel 720 uur in totaal, weidegang, met een maximum van 10 melkkoeien per hectare. Deze koeien hebben vrije toegang tot de weide, waardoor ze natuurlijk graasgedrag kunnen vertonen.
Tankmelkureum is het gemeten ureumgehalte in de melk op een melkveebedrijf. Het duidt op de efficiëntie van het eiwitmetabolisme van koeien. Lagere niveaus geven aan dat koeien hun eiwitten efficiënter gebruiken, wat gunstig is voor hun gezondheid en de duurzaamheid van het bedrijf.
Het stikstof bedrijfsoverschot, aangeduid als N-bedrijfsoverschot, is het verschil tussen de hoeveelheid stikstof die een bedrijf binnenkomt en verlaat volgens de bedrijfsbalans, gedeeld door de oppervlakte van het bedrijf. Dit overschot geeft een indicatie van de hoeveelheid stikstof die verloren gaat op het bedrijf, ongeacht de vorm waarin dit verlies optreedt. Een deel van dit overschot verdampt, bijvoorbeeld als ammoniak of lachgas uit de stal of als ammoniak.
Het N-bodemoverschot is de hoeveelheid stikstof die voor bemesting gebruikt kan worden (organische mest, kunstmest, compost, depositie, mineralisatie, vlinderbloemigen) minus de hoeveelheid stikstof die van het land geoogst wordt. Het N-bodemoverschot geeft de hoeveelheid stikstof weer die niet door het gewas wordt opgenomen en mogelijk kan uit- en afspoelen naar grond- en oppervlaktewater, zich in de bodem kan ophopen of denitrificeren.
NH3-emissie is een maat voor de hoeveelheid ammoniak (NH3) die vrijkomt op een bedrijf met zowel gewas- als dierlijke productie. Deze KPI omvat zowel emissies afkomstig van de voer-dier-mestbalans (zoals stal- en opslagemissies) als emissies gerelateerd aan de gewas-bodem balans (veldemissies).
Kruidenrijk grasland op melkveebedrijven bevordert biodiversiteit door het hogere aantal plantensoorten, waardoor veel insecten er hun habitat vinden. Het biedt voordelen voor de landbouw, zoals verbetering van bodemkwaliteit, nutriëntenbinding en waterregulatie. Er wordt onderscheid gemaakt tussen extensief en productief beheerd grasland, waarbij de KPI wordt gemeten aan de hand van het percentage kruidenrijk grasland op het totale bedrijfsoppervlak. Productief kruidenrijk grasland richt zich op functionele biodiversiteit en heeft een door de gebruiker bepaalde soortensamenstelling, met minimaal 25% klaver en kruiden in augustus. Deze graslanden hebben een lagere totale biodiversiteit maar een hogere drogestofopbrengst dan extensief kruidenrijk grasland, waar behoud van klavers belangrijk is voor het beheer.
• Extensief kruidenrijk grasland (%)
Extensief kruidenrijk grasland heeft een natuurlijk voorkomende (gebiedseigen) soortensamenstelling, wordt extensief beheerd (weinig maaibeurten en/of extensieve begrazing, geen bemesting) en heeft een minimum van 15 soorten grassen en kruiden per kwart hectare. Weidevogels gedijen goed in extensief beheerd grasland met open structuur waarin de jongen kunnen schuilen en voedsel kunnen vinden. Het is van belang dat graslanden eerst gecontroleerd verschraald worden om dominantie van ongewenste soorten te beperken.
Het aandeel agrarisch natuurbeheer is het percentage oppervlakte vlak dekkend met agrarisch natuurbeheer van het totale bedrijfsoppervlakte. Er zijn verschillende beheerpakketten mogelijk met verschillende wegingsfactoren op basis van de waarde voor biodiversiteit en/of inspanning van de boer.
Op een melkveebedrijf komen broeikasgassen vrij uit verschillende bronnen, zowel op het bedrijf zelf als bij aanvoer (off farm). Deze emissies van methaan, lachgas en kooldioxide worden samengevoegd en uitgedrukt in CO2-equivalenten als de totale broeikasgasemissie. De formule voor de totale CO2-uitstoot per kilogram meetmelk is: CO2-totaal = (Methaanemissie (CH4) x 34) + (Lachgasemissie (N2O) x 298) + Kooldioxide-emissie (CO2).
Een perceel grasland wordt als blijvend grasland gezien als deze tenminste vijf jaar niet in de vruchtwisseling van het bedrijf is opgenomen.
Eiwit van eigen land is het aandeel Ruw Eiwit (RE) in het rantsoen wat afkomstig is van eigen teelt of uit de buurt (binnen een straal van 20 km). Eiwit van eigen land geeft aan welk aandeel van het rantsoen lokaal geproduceerd is.
De milieubelastingspunten van een middel (hoe hoger hoe schadelijker) zijn gegeven voor een dosering van 1 kg/ha of 1 l/ha en worden vermenigvuldigd met het gebruik per hectare. Per bedrijf is dit de som van de MBP’s per middel maal dosering per hectare maal het aantal hectares waarop toegepast, gedeeld door totaal aantal hectares bedrijf. Gewasbeschermingsmiddelen worden conform wet- en regelgeving gebruikt.
Balans tussen de aanvoer van fosfor (via grondstoffen) en de afvoer van fosfor in producten, in kg P2O5, gedeeld door de oppervlakte. Bij P2O5 is er geen sprake van gasvormige verliezen, dus bedrijfsbalans is gelijk aan bodembalans. Het overschot is een maat voor de ophoping of onttrekking van fosfaat aan/uit de bodem. Bij een positief overschot is er sprake van ophoping in de bodem, bij een negatief overschot is er sprake van netto onttrekking uit de bodem (afvoer > aanvoer, ook wel uitmijning genoemd).
Door de komst van prikkeldraad, de schaalvergroting en ruilverkavelingen zijn vele kilometers en hectares van deze elementen verdwenen. Deze landschapselementen vertegenwoordigen vaak een hoge natuurwaarde, doordat veel dieren en planten er beschutting, dekking en voedsel vinden. De lijnvormige landschapselementen worden gebruikt als migratieroute door veel zoogdieren als vleermuizen en das. De blauwe landschapselementen dienen als voortplantingsplaats van amfibieën en insecten. Veel vogels vinden nestgelegenheid in de dichtte begroeiing of juist in de ontstane holtes als gevolg van het intensieve beheer dat bij deze landschapselementen plaatsvindt. Planten en insecten profiteren optimaal van de vele microklimaten die de landschapselementen bieden.
Het emissiebeleid wordt steeds belangrijker in de zuivelsector. Binnen ons programma werken we nauw samen met melkveehouders om emissies te verminderen en te voldoen aan de steeds strengere regelgeving. Dit doen we door concrete stappen en acties te definiëren die bijdragen aan de reductie van schadelijke emissies.
Wij geloven dat samenwerking en kennisdeling de sleutel zijn tot succes. Daarom bieden we ondersteuning in de vorm van workshops, advies en tools om melkveehouders te helpen bij het implementeren van deze KPI’s. Een team van experts staat klaar om u te begeleiden bij het ontwikkelen en uitvoeren van een concreet plan dat aansluit bij uw bedrijfsdoelen en de nationale richtlijnen.
Door samen te werken aan deze Kritische Prestatie Indicatoren kunnen we niet alleen voldoen aan de huidige en toekomstige regelgeving, maar ook de economische veerkracht en duurzaamheid van uw bedrijf versterken. Sluit u aan bij het TOEKOMST programma en zet samen met ons de stap naar een eerlijke, houdbare en duurzame toekomst.
Aarzel dan niet, en neem contact op via info@ikwileerlijkezuivel.nl! Alleen samen kunnen we een verschil maken!
Ikwileerlijkezuivel.nl brengt melkveehouders en de natuur in en om Natura 2000-gebieden duurzaam in balans, in combinatie met een financieel gezonde bedrijfsvoering om blijvend te kunnen boeren. Dit gaan we doen door innovaties op verduurzaming en verdienmodellen.
